Eerste hulp bij water van mijn erf

publish date
14.10.2024

Erf- en silosappen krijgen steeds meer aandacht. Vanuit het beleid wordt dit namelijk als één van de oorzaken voor de stagnerende waterkwaliteit gezien. Landbouwers zijn zich vaak niet bewust van het effect van afstromend water. Partners van het demonstratieproject BESS – Bedrijfsadvies Erf- en SiloSappen, bezochten landbouwers over heel Vlaanderen en organiseerden in het voorjaar 2 demonstratiedagen, waarbij een boeiend panelgesprek werd gehouden met leden vanuit het Agentschap Landbouw en Zeevisserij, Departement omgeving – afdeling handhaving, VLM en VMM.

Van bij de start van het project was duidelijk dat erf- en silosappen landbouwers kopzorgen geven. Na het plaatsen van een oproep om deel te nemen aan bedrijfsadvies over erf- en silosappen, moesten de projectpartners al snel een stop zetten op de aanvragen. Landbouwers konden hier vrijwillig op intekenen en deden dit vaak vanuit eigen bezorgdheden of na een milieu-inspectie. Landbouwers hebben niet altijd een idee wat de impact kan zijn van afstromende erf- en silosappen. Elke stroom van water die beïnvloed wordt door een bedrijfsactiviteit, wordt aanzien als bedrijfsafvalwater en moet ook op die manier behandeld worden.

Hou je erf veegschoon

Je erf veegschoon houden, was een eerste thema dat uitgebreid aandacht kreeg tijdens de panelgesprekken. Zo mag bijvoorbeeld enkel niet verontreinigd hemelwater naar een infiltratiebassin vloeien. Bij al het ander water, ook na zuivering, wordt gesproken over ‘lozing’. Dit is vergunningsplichtig en dan moet je voldoen aan de lozingsnormen die specifiek gelden voor de waterloop of riolering waarin je loost. Dit geldt dus ook voor de dunne fractie van de first flush, een systeem dat bij vergunningsaanvragen de laatste tijd extra aandacht krijgt. Dit is geen zuiveringssysteem, maar een scheidingssysteem tussen een geconcentreerde fractie (onverdund) en een minder geconcentreerde (verdunde) fractie. Deze laatste is meer of minder zuiver afhankelijk van andere factoren op het erf, zoals het veegschoon zijn. Hier moet dus zeker goed aandacht aan besteed worden. Als je de verdunde fractie nog zou zuiveren met behulp van een rietveld, dan blijft dit alsnog gezuiverd bedrijfsafvalwater en om dit te lozen, moet je ook een lozingsvergunning hebben. Uitrijden op het veld is ook een optie. Op dit ogenblik is hier een grondstoffenverklaring voor nodig. We werken er in het project aan om een aantal stromen zoals silosappen en melkspoelwater mee op de lijst van VLAREM-bijlage 2.2 te krijgen, zodat dit op sectorniveau geregeld is en niet elke landbouwer apart deze administratieve last moet dragen.

Een rietveld kan helpen bij het zuiveren van erfwater - Copyright: provinciaal onderzoekscentrum Hooibeekhoeve

Hemelwater afleiden naar infiltratiebeek

Belangrijk is om te voorkomen dat regenwater verontreinigd wordt. Op die manier kan je de hoeveelheid bedrijfsafvalwater verminderen. Dit kan bijvoorbeeld door dakgoten te plaatsen en het hemelwater, zonder dat dit over het erf stroomt, af te leiden naar een infiltratiebeek. Ook is het interessant om te bekijken waar een overkapping zinvol is om te voorkomen dat hemelwater in contact komt met een verontreinigd erf. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan de opslag van de vaste mest of de kalverhutten. In beide gevallen komt het hemelwater in contact met dierlijke mest, waardoor dit ook als dierlijke mest moet behandeld worden. Voor zo’n overkapping is wel een stedenbouwkundige vergunning nodig. Er wordt momenteel werk gemaakt van een modulaire vergunning naar analogie met de vergunning van een pocketvergister. Als je uitgaat van 900 liter water per jaar per vierkante meter, kan zo’n overkapping een grote besparing zijn in je mestopslag.

Door vaste mest te overkappen kan je de hoeveelheid te zuiveren water verminderen - Copyright: provinciaal onderzoekscentrum Hooibeekhoeve

Meer info

Wil je hier graag meer over weten? Een overzicht van alle vragen en antwoorden van het panelgesprek is hier beschikbaar. Heb je hierna zelf nog een vraag over erf- of silosappen, dan kan je deze altijd mailen naar Lore Luys van PVL. Indien we de vraag niet zelf kunnen beantwoorden, stellen we ze anoniem aan de overheidsinstanties.