2023 wordt ook voor provincie Antwerpen een financieel uitdagend jaar. De inflatie- en energiecrisis zorgt voor een meerkost van 52 miljoen euro voor de rest van de legislatuur. De meerkost wordt ondervangen door de buffer die de provincie de voorbije jaren heeft aangelegd heeft en door de indexaanpassing van de belastingen en een modernisering van onze financiële processen. Het uitgaven- en inkomstenbeleid wordt bijgestuurd waarbij diverse provinciale, verzelfstandigde entiteiten een traject zullen afleggen om hun zelfredzaamheid verder te verhogen zodat ze minder afhankelijk worden van de provinciale dotaties. Ook wordt de werking van de provincie geoptimaliseerd.

Focus op basisopdrachten

In 2018 bracht de interne staatshervorming een vergrote focus met zich mee op specifieke bevoegdheden waarmee de provincie als bovenlokaal overheidsniveau ondersteuning biedt aan lokale besturen. Die taakomschrijving is nu verder verfijnd en de focus op onze basisopdrachten wordt aangescherpt.

We vertrekken daarvoor vanuit deze 4 uitgangspunten:

• inzet op onze basisopdrachten;
• de provincie Antwerpen is een wendbare en efficiënte organisatie;
• kostenbewust met personeelskader en organisatie omgaan;
• inzetten op functies met een duidelijke return onder meer op het vlak van energie en klimaat.

Vanuit deze uitgangspunten zijn er 14 opdrachten geformuleerd. Zo zal de provincie Antwerpen in de toekomst taken afbouwen en stopzetten, ofwel door uitdoving ofwel door overname, of verder optimaliseren. Enkele voorbeelden:

• De werking van tal van diensten wordt geoptimaliseerd. In 2023 wordt bijvoorbeeld een masterplan uitgewerkt rond de toekomst van het Gouverneur Kinsbergen Centrum. Daarbij worden niet alleen de taken van het centrum gedefinieerd, maar ook een ruimere infrastructuuroefening gemaakt. De provincie Antwerpen wil namelijk dienstverlening clusteren en centraliseren zodat leeggekomen patrimonium verkocht kan worden.
• De bibliotheekwerking en uitleendienst van DocAtlas stopt als werking vanuit de provincie op 1 januari 2025. Naar voorbeeld van de stad Turnhout wordt een integratie in de bibliotheekwerking van andere steden gezocht. De werking rond digitalisering, levenslang leren en taal wordt verder gezet binnen de dienst werk van de provincie.
• De opdracht van de provincie voor de Warande loopt af op 1 januari 2025. De provincie start de gesprekken met Vlaanderen en de stad Turnhout om een definitieve oplossing te bieden.
• De provinciale werking van het Suske & Wiske Museum wordt tegen 1 januari 2025 stopgezet en er wordt een overnemer gezocht.
• De aankomende pensioneringsgolf biedt de opportuniteit om toekomstige vervangingen af te zetten tegen de te realiseren doelstellingen. Het gaat over ongeveer 250 VTE tegen eind 2025.

Deze focus op de basisopdrachten en de optimalisatie-oefening hebben impact op het personeelskader. De provincie Antwerpen vangt dit op met een kader voor personeelsbewegingen waarbij begeleiding op maat wordt voorzien.

Meer investeren om te besparen

Tot slot wil de provincie Antwerpen in 2023 meer investeren in projecten en functies gerelateerd aan energie, klimaat en het verwerven van Europese middelen; en die een hoge return on investment hebben. Daarom maakt de provincie Antwerpen werk van het versneld energiezuinig en klimaatneutraal maken van ons patrimonium. In tijden van hoge energiekosten is het energieverbruik vaak een grote slokop in een budgettering. Het provinciehuis toont echter aan dat een duurzaam investeringsbeleid in een energiezuinig patrimonium effectief rendeert. Het klimaatneutrale provinciehuis zorgt voor een besparing van meer dan een miljoen euro per jaar aan energie.

10 speerpunten voor 2023:

1. Steeds meer mensen fietsen via de fietsostrades naar het werk. Maar in de haven met zijn 60.000 werknemers en 900 bedrijven is nog veel potentieel. De provincie Antwerpen maakt daarom samen met stad Antwerpen in 2023 werk van een versterkte havenverbinding F12 Antwerpen-Bergen-op-Zoom. Een investering van 1,6 miljoen euro op een totaal van 11,5 miljoen dat de provincie in eigen fietsostrades investeert.

2. De provincie Antwerpen maakt tegen 2025 een masterplan water/droogte en energie voor al haar gebouwen en domeinen. De provincie investeert hierin 815.000 euro.

3. De provincie werft ook 5 deskundigen energie, 1 projectingenieur gebouwautomatisatie en smart buildings en 2 ingenieurs aan die prioritaire aandacht geven aan de scholen en recreatiedomeinen. Zij moeten helpen bij het verlagen van hun verbruik. In totaal gaat het om een investering van 356.200 euro.

4. De provincie stimuleert iedereen die wil bouwen of renoveren om dat duurzaam en circulair te doen. We informeren en adviseren particulieren maar ook bouwprofessionals en grote bouwheren als scholen, zorginstellingen, bedrijven en lokale besturen. Op Kamp C wordt een demonstratiewoning gebouwd, die helemaal uit natuurlijke elementen is opgetrokken. Voor alle initiatieven rond duurzaam bouwen en wonen is meer dan 1,4 miljoen euro voorzien.

5. Toerisme Provincie Antwerpen breidt de 12 bestaande wandelknooppuntennetwerken uit met ‘Wandelwijzer’: virtuele wandelnetwerken en een selectie van toeristisch aantrekkelijke bewegwijzerde wandelnetwerken. Samen vormen ze één digitale onderlaag die op termijn tot 80% van de provincie kan afdekken en waarmee we info vergaren over waterstanden, brandgevaar, broedseizoen, wegenwerken van een bepaald gebied of traject. De provincie investeert hierin 800.000 euro.

6. Met het project Groene Oases lanceert provincie Antwerpen samen met de regionale landschappen en MOS een laagdrempelig vergroeningsproject voor scholen. Gedaan met de lange wachttijden, moeizame administratie en lang planningsproces. Provincie Antwerpen zorgt voor de coördinatie en een financiering van 750.000 euro; de Regionale Landschappen staan in voor de uitvoering. Bij grotere projecten sluit MOS mee aan om een educatief traject te ontwikkelen.

7. Het Provinciaal Onderwijs Antwerpen investeert in zowel innovatief didactisch materiaal als in moderne, duurzame huisvesting. We focussen in onze nieuwe infrastructuurprojecten op duurzaamheid. In totaal zal er in 2023 meer dan 12,6 miljoen euro geïnvesteerd worden.

8. Door hybride leeromgevingen te creëren versterkt provincie Antwerpen de wisselwerking tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Scholen gaan daarvoor op een vernieuwende manier samenwerken met zorginstellingen en ondernemingen in bouw en logistiek. In het kader van levenslang leren worden er nieuwe opleidingen ontwikkeld voor oud- en kortgeschoolden in de speerpuntsectoren logistiek, bouw en zorg. De focus ligt daarbij op digitale competenties. Het provinciebestuur investeert 3,3 miljoen in haar flankerend onderwijs- en arbeidsmarktbeleid.

9. Het provinciebestuur blijft investeren in de transitie naar een duurzame landbouw, onder meer via praktijkonderzoek rond diverse thema’s: water, bodemkwaliteit, energie, emissies, dierenwelzijn,… Onze proefbedrijven en onderzoekscentra testen en ontwikkelen innovaties die daarna op land- en tuinbouwbedrijven worden ingezet. Er is onder meer 2,5 miljoen euro voorzien voor de uitbreiding van de Hooibeekhoeve in Geel, het proefbedrijf voor melkveehouderij en voedergewassen.

10. In het Vrijbroekpark ligt de hotelruïne alias het ‘spookhotel’ in de natuur verscholen. De site wordt een uniek belevingspunt voor gezinnen met kinderen, buitenlandse toeristen, jongeren,…  en een aanknopingspunt met belangrijke wandel- en fietsroutes in de omgeving. Ook zal het deel uitmaken van het toeristisch aanbod van Kunststad Mechelen door ook culturele beleving erin te integreren. De provincie investeert in 2023 350.000 euro en voorziet in de meerjarenplanning 900.000 euro.