Hoe verloopt een kerkentraject? 

Ben je geselecteerd voor een begeleid en gesubsidieerd bestemmingsonderzoek dan kan je, via een raamovereenkomst van de provincie Antwerpen, een multidisciplinair team aanstellen.  

Dit team van architecten en participatiemedewerkers komt samen met de provincie ter plaatse. We begeleiden je van begin tot eind in samenwerking met een lokale kerngroep en een lokale beleidsgroep, die de knopen doorhakt.  

Een lokale kerngroep is een groep van geëngageerde inwoners die mee nadenken – bij voorkeur zo vroeg mogelijk in het proces – over het traject. Ze doen dit in partnerschap met de adviseur kerken van de provincie, het multidisciplinair team, de contactambtenaar van jouw gemeente en de bevoegde schepen. Ook medewerkers van de kerkfabriek, het kerkbestuur en het Bisdom kunnen het team versterken. 

In co-creatie ga je in 3 stappen – verkennen, bedenken en doen - aan de slag. 

Verkennen

Observeren  

In een eerste fase wordt zoveel mogelijk informatie verzameld om de situatie rond het kerkgebouw in zijn geheel te verkennen. Dit omvat verschillende aspecten zoals: Welke noden en behoeften spelen er in het dorp of de wijk en bieden kansen voor het kerkgebouw?  Wat is de staat van het gebouw? Wat zijn de krijtlijnen van het bisdom? Welke ontwikkelingen spelen er in de ruime omgeving?   

Daarom wordt een traject voorafgegaan door een grondige analyse. De analyse bestaat uit verschillende onderzoeken zoals dorp- of wijkanalyse, analyse van erfgoedwaarden, bouwtechnische analyse, ruimtelijke analyse… 

Daarnaast wordt een startmoment georganiseerd voor alle geïnteresseerde inwoners.

Definiëren 

In de tweede fase wordt een synthesenota gemaakt die uit de grote hoeveelheid informatie de eigenheid van het kerkgebouw en de belangrijkste uitdagingen voor de kerk en het dorp of de wijk destilleert, die de sleutel vormen voor een succesvolle her- of nevenbestemming van je kerkgebouw.   

Bedenken 

Idee-vorming 

In deze fase komt de lokale gemeenschap onder begeleiding tot concrete oplossingen en ideeën vertrekkende van de informatie uit de synthesenota. In vier werksessies en mogelijks een inspiratie-uitstap met de inwoners kan er vanuit aanknopingspunten en opportuniteiten gericht gebrainstormd worden. Na de sessies liggen er enkele realistische mogelijke ideeën voor toekomstige invulling op tafel. 

Prototype 

De zeer diverse ideeën uit de werksessies worden verwerkt tot 3 ontwerpscenario’s met aanduiding van verschilpunten op vlak van functionaliteit, exploitatie- en investeringskost.  Op een toonmoment kunnen alle geïnteresseerden feedback geven. 

Het multidisciplinair team werkt één ontwerpscenario uit in een eindrapport met bijbehorende kostenraming en formulering van de randvoorwaarden met betrekking tot de haalbaarheid van project.   

Doen 

Testen 

Zin om direct aan de slag te gaan: test je idee als eens uit! Vertaal je idee naar een tijdelijk, tasbaar concept dat je met weinig inspanning kan laten proeven hoe het zou zijn, moest dat idee werkelijkheid worden.                                                             

Indien gewenst kan je ook in deze fase, via afname van de raamovereenkomst, beroep doen op begeleiding van de kerngroep bij de opstart van een testfase. In een viertal sessies (bijvoorbeeld 1 keer per maand) wordt de kerngroep op weg geholpen in hun taken om nu effectief zelfstandig werk te maken van de realisatie: Wat nu met financiering? Welke competenties ontbreken er in onze groep? Welke beheersstructuur is het meest geschikt voor ons concept? Welke goedkeuringen hebben we nodig?   

Zijn er in je testfase al  infrastructurele aanpassingen nodig? De provincie subsidieert investeringsprojecten.

Sint-Jozef kiest voor testfase 

Een testfase zorgt er voor dat je idee zichtbaar wordt, ook al heeft het misschien nog niet de vorm die je zou willen. Begin klein, evalueer geregeld en verbeter je concept! Voor je het weet, bieden er zich grote kansen aan. De kerk van Sint-Jozef werd bijvoorbeeld een afhaalpunt voor de Buurderij.  

Uitvoeren 

In de uitvoeringsfase kan het multidisciplinair team ook een projectdefinitie voor je opstellen. De projectdefinitie beschrijft de ontwerpopgave die in een volgende fase door een opnieuw aan te stellen ontwerper, moet uitgewerkt worden.  

De provincie subsidieert met een aanpassingsinvestering. 

Grenzeloos Braken start op 

Om een her-of nevenbestemming uit te voeren, heb je natuurlijk ook een groep mensen nodig die dit doet. In Braken hervormde de kerngroep zich tot een autonome vzw ‘Grenzeloos Braken’. Diverse leeftijden en stakeholders zijn betrokken, er is een goede dialoog met de gemeente... Vandaag nemen ze vooral de aanpassingswerken aan de kapel in handen, maar in de toekomst zullen ze ook het beheer en uitbating voor hun rekening nemen.