Projecten bodem en bemesting
Lopende projecten
Afgelopen projecten
- SMART-bodem
- {beek.boer.bodem}
- Het ABC in Vlaamse percelen
- Richtsnoeren voor betere bodemvruchtbaarheid door het doorbreken van de monocultuur maïs
- Bieten en maïs in strepen: introductie van strip-till in Vlaanderen
- Looboeren
- Leve(n) de bodem
- Koester de Kempense Koolstof
Lopende projecten
FABulous Farmers is een Europees project dat landbouwers wil ondersteunen in de transitie naar meer agro-ecologisch handelen op hun bedrijf.
Het Interreg NWE-project ‘FABulous Farmers’ wordt mogelijk gemaakt dankzij deze Europese financiële steun. Het totale projectbudget bedraagt € 7,41 miljoen euro. Daarvan wordt €4,45 miljoen euro gesubsidieerd door Europa, de rest wordt mede gefinancierd door de projectpartners. De Provincie Antwerpen ontvangt €51.756,88 Europese subsidies voor haar rol binnen dit Europees project.
Het project heeft als doel om landbouwers minder afhankelijk te maken van externe inputs zoals kunstmest en gewasbeschermingsmiddelen, door het gebruik van Functionele Agrobiodiversiteit (FAB) aan te moedigen.
Bloemenranden
Een voorbeeld van gericht stimuleren van biodiversiteit in en rond de akker is het aanleggen van bloemenranden die nuttige insecten aantrekken. Ook het doorbreken van monocultuur is een goed voorbeeld: het heeft een gunstige invloed op de bodemkwaliteit, creëert een daling van de onkruiddruk en het levert een opmerkelijke meeropbrengst op.
Het project gaat met de landbouwers op zoek naar de FAB-mogelijkheden binnen hun bedrijf, ervaringen en ideeën worden uitgewisseld in netwerkmomenten en er worden demonstratievelden aangelegd waar landbouwers zelf kunnen zien wat de effecten zijn van een bepaalde FAB-maatregel.
Vlaamse Beleidsnota
De Vlaamse beleidsnota werd gepubliceerd! Binnen deze beleidsnota doen de Vlaamse partners van het FABulous Farmers project 10 aanbevelingen voor een landbouwbeleid dat ecosysteemdiensten valoriseert en stimuleert. Bekijk de beleidsnota van FABulous Farmers.
Projectgebied
FABulous Farmers is actief binnen 14 pilootgebieden in 6 landen (BE, NL, LUX, FR, UK en DE). Landschapspark de Merode is één van 2 Belgische pilootgebieden. De andere projectpartners zijn: Boerennatuur (promotor), Biobest (BE), de Merode Landschapspark, BoerenBond (BE), Hooibeekhoeve (BE), HoGent (BE), ILVO (BE), AC3A (FR), LTA (LUX), IBED (NL), ZLTO (NL), CEH (UK), National Trust (UK), Soil Association (UK).
Het belang van vitaal bodemleven voor een gezonde bodem, biodiversiteit en de groei van gewassen, is doorgedrongen bij de landbouwer en tuinier. Op hun vragen over dit thema willen we tijdens dit project antwoorden formuleren. Kan je bodemleven meten? Vanaf wanneer is er sprake van een gezond bodemleven? Wat zijn de omstandigheden die bepalend zijn voor een gezond bodemleven? Hoe kan je het bodemleven verbeteren of bijsturen?
Het LEADER-project de Sleutel tot de Onderwereld zal antwoord geven op bovenstaande vragen. Met behulp van een uitgebreide databank van bodemstalen uit de Kempen brengen we in kaart welk en hoeveel bodemleven we kunnen verwachten in de Kempen. Vertrekkende vanuit een literatuurstudie, vertalen we deze kennis naar educatief materiaal voor secundaire scholen, hoger onderwijs, landbouwers en tuiniers. We zetten ook in op een begeleidingstraject voor mensen die dagelijks met de praktijk te maken krijgen, namelijk landbouwers en tuiniers.
Dit project wordt gesubsidieerd vanuit LEADER en verloopt in samenwerking met Bodemkundige Dienst van België, Thomas More Kempen, Velt, Vlaco, Flankerend onderwijsbeleid en Boerenbond.
Met steun van ELFPO
Nitroman Interreg Vlaanderen - Nederland
In Vlaanderen en Nederland wordt er jaarlijks heel wat mest verwerkt. De producten van deze mestverwerking worden deels gebruikt op de Vlaamse en Nederlandse gronden maar worden deels geëxporteerd naar het buitenland. Naast dierlijke mest gebruiken landbouwers ook nog heel wat kunstmest die ze dan moeten aankopen.
Het Interreg project Nitroman wil huidige producten van mestverwerking verder verwerken tot minerale meststoffen. In plaats van nutriënten af te voeren, kan een landbouwer uit zijn mest(overschot) zijn eigen kunstmest maken.
Nitroman wil via twee innovatieve technieken uit de vloeibare mestfractie van verwerkte runder- en varkensmest stikstof, kalium en water recupereren. Stikstof en kalium kunnen vervolgens als meststof aangewend worden in de landbouw. De toepassing van deze kunstmestvervangers worden ook bij voedergewassen en groenteteelten bekeken door de aanleg van demovelden.
Bij een aantal veeteeltbedrijven verspreid over de grensregio zullen pilootinstallaties geïnstalleerd worden. Binnen het project Nitroman zal ook een rekentool ontwikkeld worden waarmee bedrijven narekenen of circulaire mestverwerking haalbaar is, en zo ja, welke van de twee technieken voor hen het meeste voordeel biedt. De verzamelde kennis zal breed verspreid worden naar de agrarische sector. Bovendien zullen geïnteresseerde bedrijven demonstraties kunnen bijwonen zodat zij van nabij kennis kunnen maken met de voordelen van circulaire mestverwerking.
Dit project wordt gefinancierd vanuit provincie Antwerpen en Interreg en verloopt in samenwerking met VCM - Vlaams Coördinatiecentrum Mestverwerking vzw, Proefstation voor de Groenteteelt vzw, Proef- en Vormingscentrum voor de Landbouw, Proefboerderij Rusthoeve, Universiteit Gent, Inagro vzw, Stichting Nederlands Centrum voor Mestverwaarding, Strocon B.V., Detricon, en DLV Advies.
MINIMAX
Met het VLAIO-project MINIMAX willen we de stikstofmineralisatie uit bodemorganische stof maximaal benutten. We willen ervoor zorgen dat landbouwers de invulling van hun (bij)bemesting nog nauwkeuriger kunnen uitvoeren.
Hoe gaan we dit samen aanpakken?
Door beter rekening te houden met het effect van de bodem, het beheer en het weer op de stikstofmineralisatie uit bodemorganische stof. Het uiteindelijke doel is een verlaging van de nitraatuitspoeling en een verbetering van de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater. Bovendien kan dit leiden tot meer zekerheid voor de toekomst van enkele belangrijke teelten in Vlaanderen, zoals risicoteelten aardappelen, maïs en een aantal groenten.
Hooibeekhoeve zal binnen dit project een wetenschappelijke proef aanleggen om de impact van algemene bodembewerkingen op de stikstofmineralisatie bij snijmaïs te bepalen. Verder zal er ook een monitoringsnetwerk van praktijkpercelen uitgebouwd worden en gaat Hooibeekhoeve praktijkproeven uitvoeren bij landbouwers naar de impact van specifieke bodembewerkingen en de vochtvoorziening op de stikstofmineralisatie. De resultaten mag je verwachten onder de vorm van een online dashboard, dynamisch N-balansmodel en een praktijkgids voor landbouwers.
Afgelopen projecten
SMART-bodem
Vandaag de dag kan de variatie in bodemeigenschappen binnen een perceel in beeld worden gebracht. Door het bodembeheer hierop af te stemmen kunnen er significante winsten worden geboekt, zowel op economisch als op ecologisch gebied... Deze nieuwe mogelijkheden binnen de precisielandbouw worden echter nog maar in beperkte mate in de praktijk toegepast omdat deze technieken nog weinig gekend zijn. Dit project wil de landbouwers kennis laten maken met de mogelijkheden van precisielandbouw door de bodem te Scannen, bodemeigenschappen te Meten, plaatsspecifieke Adviezen op te stellen, deze om te zetten naar Taakkaarten voor een optimaal en duurzaam Resultaat qua bodemkwaliteit en gewasopbrengst.
- Link met bodem en bemesting: binnen dit project wordt op Hooibeekhoeve een demoperceel met voedermaïs aangelegd waarbij de impact van de bodemeigenschappen op de gewasopbrengst in kaart worden gebracht. Specifiek wordt er gekeken naar de pH-waarden, de organische meststoffen en de elektrische geleidbaarheid van de bodem.
Dit project wordt gefinancierd vanuit PDPO en verloopt in samenwerking met Bodemkundige Dienst, KBIVB vzw en PIBO Campus vzw.
{beek.boer.bodem}
{beek.boer.bodem} wil in het afstroomgebied van de Aa (Herentals, Kasterlee, Lille en Vorselaar) inzetten op maatregelen die het overstromingsrisico reduceren, de waterkwaliteit verbeteren en landbouwbedrijven klimaatrobuuster maken. Onder andere het zeer natte jaar 2016 en de droogte in 2017, 2018, 2019 en 2020 maken duidelijk dat het nu tijd is om deze uitdagingen aan te gaan. De Hooibeekhoeve zet binnen het project in op klimaatrobuuste gewassen. Op vraag van landbouwers wordt er gezocht naar teelten die enerzijds droogtetoleranter zijn en anderzijds , maar zeker ook teelten die zorgen voor meer teeltrotatie en zo de bodem klimaatrobuuster maken. Zo werd tijdens het project op praktijkschaal geëxperimenteerd met de teelt van sorghum.
In {beek.boer.bodem} werd Hooibeekhoeve nauw samen met Boerennatuur Vlaanderen en Dienst Gebiedsgericht Beleid van de provincie Antwerpen.
Het ABC in Vlaamse percelen
Om goede producties te kunnen blijven behalen, is een goed onderhouden bodem cruciaal. Het organisch stofgehalte op peil houden of verhogen is geen eenvoudige opgave. Daarom willen we in dit demonstratieproject enkele technieken aanreiken om het organisch stofgehalte op peil te houden.
- Link met bodem en bemesting: dit project wil aantonen dat (mengsels van) groenbedekkers kunnen bijdragen tot een goede bodemvruchtbaarheid. Daarnaast wordt er uitgezocht welke extra materialen toegevoegd moeten worden voor een goede compostering of fermentatie van bedrijfseigen reststromen. Ook het gebruik van bewerkte mestproducten komt aan bod.
Dit project wordt gesubsidieerd vanuit het departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse Overheid en verloopt in samenwerking met Inagro, PCG en CVBB.
Richtsnoeren voor betere bodemvruchtbaarheid door het doorbreken van de monocultuur mais
Maïs wordt op een gespecialiseerd melkveebedijf vaak in monocultuur geteeld. Jarenlang kon dit zonder veel problemen. De laatste jaren blijkt deze zekerheid geen evidentie meer te zijn. Gevolgen van bv droogte worden zich sneller zichtbaar met lagere opbrengsten tot gevolg. De oorzaak is vaak terug te vinden bij de bodemvruchtbaarheid in de brede zin, gekoppeld aan de jarenlange monocultuur. Het doorbreken van de monocultuur biedt kansen om de bodemvruchtbaarheid, en ook de maisteelt, op peil te houden en/of te verbeteren. Dit project wil landbouwers bewust maken van de voordelen, zowel teelttechnisch of financieel, van vruchtwisseling bij de maisteelt om tot een betere bodemvruchtbaarheid te komen.
Dit project wordt gesubsidieerd vanuit het departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse overheid en verloopt in samenwerking met Landbouwcentrum voor Voedergewassen, Bodemkundige Dienst en Proefhoeve Bottelare HoGent-Ugent.
Bieten en mais in strepen: introductie van strip-till in Vlaanderen
Strip-till staat in Vlaanderen echter nog in zijn kinderschoenen. Gezien de beperkte ervaringen die er momenteel zijn met strip-till, en de korte termijn waarin de techniek geïmplementeerd dient te worden voor maïs, leven er in de praktijk nog veel vragen hieromtrent: denken we hierbij maar aan de inpasbaarheid van dierlijke mest, welke groenbemesters passen, combinatie van andere grondbewerking (in de rotatie), voorteelten, … Ook voor suikerbieten biedt de techniek mogelijke voordelen maar veel vragen blijven onbeantwoord door te beperkte ervaring met strip-till in ons teeltgebied. Dit project beoogt strip-till in Vlaanderen te introduceren en te optimaliseren naar de regionale omstandigheden. Het project wil dit bereiken door de aanleg van demo-velden verspreid in Vlaanderen. Ter ondersteuning worden er bezoeken georganiseerd en verschijnen er artikel en een brochure rond het thema.
Dit project wordt gesubsidieerd vanuit het departement Landbouw en Visserij van de Vlaamse Overheid en verloopt in samenwerking met Landbouwcentrum voor Voedergewassen, KBIVB vzw, Bodemkundige dienst, PIBO Campus en VTI Poperinge.
Looboeren
Met dit project willen we de landbouwsector een prominente plaats geven als partner in de Merode. De grote dynamiek die het plattelandsproject in de Merode teweeg bracht is grotendeels de landbouwsector voorbij geraasd. Dit project bevat twee werklijnen die elk als doel hebben om landbouwers te vormen, te informeren en te stimuleren over nieuwe milieubewuste bedrijfsstrategieën die passen binnen het Integraal plan van de Merode en het nieuwe GLB (economisch). Landbouwers actief in de Merode, krijgen met dit project ondersteuning en vorming bij nieuwe mogelijkheden, waarmee ze zelf op korte termijn aan de slag kunnen, en die van grote landschappelijke meerwaarde zijn (ecologisch). Passanten, recreanten en lokale bewoners gaan landbouwers erkennen als landschapsbouwers (maatschappelijk).
Dit project wordt gesubsidieerd vanuit ELFPO en verloopt in samenwerking met Agrobeheerscentrum, VLM, Boerenbond, Stad Geel, Gemeente Westerlo en Gemeente Laakdal
Leve(n) de bodem
Het laatste jaar van het Interregproject Leve(n) de bodem is gestart, maar er staat nog veel te gebeuren!
- Een aantal demovelden hebben we meerdere jaren na elkaar laten aanliggen. Sommige effecten zie je niet onmiddellijk, maar pas na enkele jaren opduiken. Deze velden laten we ook dit jaar aanliggen en hier worden ook demonstaties op voorzien. Op deze velden liggen demonstraties rond bodembewerking (zowel niet-kerend als geploegd), bandenspanning en gebruik van verschillende mestproducten.
- Onze ondernemersgroep komt nog een laatste keer bijeen. In deze groep gingen we samen met een aantal landbouwers dieper in op bodemgerelateerde thema’s. We bezochten een loonwerker en kregen deskundige uitleg van experten. Een leerrijke methode die we wellicht nog verderzetten in ander projecten!
- De BodemIDee werd uitgewerkt. Dit is een bodempaspoort waarmee we het veld in trekken om een evaluatie te maken van je percelen. Wat verloopt er goed? Wat zijn de pijnpunten? De BodemIDee legt het voor jou bloot! Wil je graag gratis een BodemIDee laten uitvoeren? Dit kan ook nog dit jaar. Neem dan zeker contact met ons op!
- Verder werken we nog volop aan een financiële benadering van verschillende behandelingen bij bodemproblemen.
Meer informatie: http://levendebodem.eu/
Dit project wordt gefinancierd vanuit provincie Antwerpen en Interreg en verloopt in samenwerking met Inagro, Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Delphy, PIBO Campus vzw, PCG, proefboerderij Rusthoeve, Vlaams Brabant en ZLTO.
Koester de Kempense Koolstof
Door een intensivering van landbouwtechnieken en het gebruik van kunstmeststoffen is het organische koolstofgehalte van de Kempense landbouwbodems de laatste decennia sterk gedaald. Dit heeft een enorme impact op de landbouwsector. Denk maar aan een daling van de bodemvruchtbaarheid, de captatie van CO2, de bodembiodiversiteit … Zeker op de Kempense zandgronden is het problematisch. Hoog tijd dus dat dit probleem wordt aangepakt.
Dit project zal de BRF-techniek (het oppervlakkig inwerken van houtsnippers in landbouwbodems) demonstreren aan de Kempense landbouwers. Met deze techniek zou het bodemkoolstofgehalte vele malen sneller stijgen dan met organische mest, hooi en stro en zelfs compost.
Tijdens het project zullen de landbouwers begeleid worden via educatieve, kennisuitwisselings- en demoactiviteiten. Dit zal niet enkel positieve gevolgen hebben voor de landbouwer, ook op vlak van landschapsbeheer, biodiversiteit, waterbuffering en de strijd tegen klimaatopwarming zal deze maatregel positieve effecten hebben.
Dit project wordt gesubsidieerd vanuit LEADER en verloopt in samenwerking met ABC Eco2 , de Bodemkundige Dienst van België, gemeente Ravels, gemeente Oud-Turnhout, gemeente Balen, Boerenbond, KU Leuven, Regionaal landschap Kleine en Grote nete en Landelijke Gilde.
Met steun van ELFPO
