Loose parts play

Loose parts zijn alle vrije, losse voorwerpen waar kinderen mee kunnen spelen. Anders dan het klassieke speelgoed hebben ze een ‘open einde’: ze kennen geen duidelijke invulling of stappenplan en volgen geen vaste formule.  

Van tak tot pony tot bezemsteel

“Met loose parts keren we terug naar de puurste vorm van spelen”, vertelt Amke Balleuil van Speelmakers. “Mits een vleugje fantasie wordt een simpele tak een vliegende bezem, een prachtige pony of een toverstok. Deze vorm van spelen is ontzettend waardevol voor de ontwikkeling van kinderen. We zien minder verveling, en dus ook minder ruzies met loose parts op de speelplaats.”

Soorten materialen

Je kan kiezen voor natuurlijke losse materialen of niet-natuurlijke losse stukken. Enkele voorbeelden: takken, schelpen, boomstronken, haspels, houten paletten, pannen, potten, doeken, drankbakken, dennenappels, zand, bladeren, schelpen, autobanden, kurken, flexibele buizen, tegels, lappen stof, touw, lege toiletrollen ...  

Safety first

Zorg er natuurlijk voor dat leerlingen zich niet kunnen bezeren aan scherpe randen of kleine dingen kunnen inslikken. Check elk los element, schuur of plak de randen af. Een voordeel aan loose parts is dat je materialen kan hergebruiken. Gerecycleerde materialen kunnen bovendien tegen een stootje.

Extra toezicht?

“Goede afspraken zijn een must”, vertelt Amke. “Vaak hanteren we 3 basisregels: 1) draag zorg voor jezelf, 2) draag zorg voor anderen, 3) draag zorg voor het materiaal. Met die afspraken kom je al ver.”

4 praktische tips

1) We zien dat af en toe opruimen een soort van welkome ‘reset’ met zich meebrengt. Anders eigenen kinderen zich sommige voorwerpen toe, bijvoorbeeld ‘dit kamp is van mij’.

2) Verken de loose parts klas per klas, of laat de leerlingen ze tijdens de turnles al eens exploreren. Zo kunnen de kinderen begeleid, en rustig de loose parts ontdekken.

3) Promoveer de zesdejaars tot ‘materiaalmeesters’ die het gebruik en de toestand van de loose parts bewaken.

4) Heb je nog niet veel loose parts of test je ze graag kleinschalig uit? Voorzie dan eventueel een afgebakende speelzone waarin de loose parts moeten blijven. Vervolgens kunnen leerlingen dan met een beurtrol in de zone spelen.

Loose parts vind je gewoon om de hoek, prikkelen de fantasie en helpen om cognitieve vaardigheden te ontwikkelen en zelfvertrouwen te laten groeien. Als bonus draag je ook nog eens bij aan een beter klimaat. Ga samen met je leerlingen op avontuur en ontdek een universum aan eindeloze mogelijkheden.