2017-2018: Afbakening kleinstedelijk gebied Herentals

De afbakening van het kleinstedelijk gebeid Herentals resulteerde in zes provinciale ruimtelijke uitvoeringsplannen (PRUP’s). Die vind je op onze PRUP-overzichtspagina bij de stad Herentals. Een zevende PRUP zou gaan over het projectgebied Olympiadelaan, pal in het centrum en vlakbij het station. Je vindt er onder andere woonuitbreidingsgebied en braakliggend terrein, maar ook de thuisbasis van voetbalclub SKS Herentals en enkele moestuinen. Die combinatie maakt het dossier extra complex en gevoelig. Daarom nemen we de tijd om het PRUP op te maken en zetten we sterk in op participatie.

De provincie Antwerpen, de stad Herentals en de Vlaamse overheid brengen samen de huidige situatie van het gebied Olympiadelaan in kaart. Ze erkennen de nood aan ruimte voor:

• recreatie (voetbalclub, moestuinen);
• erfgoed (oude vestenstructuur en Kattenberg);
• stedelijke functies;
• natuurbeleving;
• ziekenhuis;
• het opvangen van wateroverlast;
• de optimalisatie van de weginfrastructuur.

Najaar 2018: Opstart participatie

Op 29 september en 12 december 2018 organiseerden we de eerste participatiemomenten. De deelnemers bogen zich over de vragen rond het plangebied en zochten samen in kleine groepen naar antwoorden. Het verslag en de presentaties kun je hieronder downloaden.

Samengevat vonden de deelnemers aan de participatiemomenten het goed om langs de Kleine Nete een brede zone voor water en natuur te reserveren maar hebben ze bedenkingen bij het toelaten van nieuwe stedelijke ontwikkeling. Ze behouden ook graag een plek voor de tuiniers en willen publieke toegang tot de groene long. Daarnaast willen ze meer duidelijkheid over welke maatregelen inzake mobiliteit nodig en haalbaar zijn.

Verwerking van de inspraak

1. Stadsomwalling, verleden en toekomst

De grens tussen de vallei en de stedelijke ontwikkelingszone valt samen met de stadsomwalling. Op basis van archeologisch onderzoek en archiefbronnen konden we, in samenwerking met de Universiteit Antwerpen, de ligging en het uitzicht van de stadsvest uit de 17de eeuw inschatten. Met deze informatie gingen we aan de slag om de nieuwe wal vorm te geven.

2. Ruimte voor water en natuur

De stadsvest had oorspronkelijk een gracht. Deze kan opnieuw worden ingezet voor hemelwater. We stemmen dit af met Aquafin. De Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) startte met het uittekenen van een meer natuurlijke vallei. Samen met landschapsarchitecten en mobiliteitsexperten bedacht ze twee varianten voor de ligging van de Olympiadelaan en de stadsvest:

• Mogelijkheden Olympiadelaan:
• Een smallere Olympiadelaan die als lange, lage brug over het valleigebied loopt;
• Het afbreken van de Olympiadelaan en de aanleg van een nieuwe route langs het spoor, vanaf het ronde punt aan het station tot aan het kruispunt met de Poederleeseweg.

• Mogelijkheden stadsvest:
• Zo dicht mogelijk bij de historische ligging; 
• Hedendaagse ligging rekening houdend met de (huidige) Olympiadelaan en een zone voor stedelijke ontwikkeling.

3. Ontwerpend onderzoek voor stadsontwikkeling

Veel deelnemers aan de participatiemomenten uit 2018 vroegen om het gebied bouwvrij te houden, of op een kleine oppervlakte te bouwen nabij het station. Een stationsomgeving blijft een strategisch gebied voor stadsontwikkeling. Dat betekent niet dat er op korte termijn moet worden ontwikkeld, en ook niet dat het gebied moet worden volgebouwd. De provincie neemt de reacties ter harte. We onderzoeken hoeveel ruimte we voor bebouwing kunnen voorzien, met respect voor de waardevolle groene omgeving. We houden daarbij rekening met effecten op landschap, mobiliteit, geluid,… en de financiële haalbaarheid van het project.

Tijdens de participatiemomenten ontvingen we ook veel suggesties voor de inrichting van het gebied. Bijvoorbeeld nieuwe woningtypes, veel groen en voldoende brede fietspaden. We nemen ze mee in het ontwerp, maar ze kunnen pas concreet worden bij toekomstige vergunningsaanvragen.

4. Locatiestudie ziekenhuis

Het ziekenhuis AZ Sint-Elisabeth heeft recent verbouwd en een parkeergebouw aangelegd. Bij een volgende renovatie of uitbreiding, is de kans groot dat de site te klein is. Men zoekt dan een nieuwe locatie die ook vlot te voet, met de fiets en het openbaar vervoer bereikbaar is. De site aan de Olympiadelaan komt daarvoor in aanmerking. Een aantal deelnemers tijdens de participatiemomenten uit 2018 vroegen om alternatieven voor het ziekenhuis te onderzoeken. We zullen de mogelijke locaties in het kleinstedelijk gebied onderzoeken.

In 2019: werk achter de schermen

• Oplijsten en verwerken van de reacties uit de eerste participatiemomenten;
• Herorganiseren van de projectstructuur en verkennen van samenwerkingsmogelijkheden;
• PRUP afstemmen op het gewestelijk RUP vallei van de Kleine Nete en Aa van Kasterlee tot Grobbendonk. De open ruimte in en rond de vallei, vanaf de N19 tot aan de kern van Grobbendonk, is namelijk belangrijk voor de ontwikkeling van een klimaatrobuust valleiensysteem; 
• Uitwerken van een ontwerp voor waterbergingsgebied (door VMM, de Vlaamse Milieumaatschappij).

In 2020: verbreding project

We besloten, onder andere door de reacties en suggesties op de participatiemomenten, om het PRUP te verbreden. Zo gaan we meer in detail onderzoeken wat de impact op milieu is en hoe we de totale herontwikkeling financieel haalbaar maken. We zochten een studiebureau met de juiste ervaring en expertise om de mogelijke toekomst van dit gebied integraal te benaderen. We blijven streven naar een ontwerp met voldoende ruimte voor water, groen en erfgoed, en dat financieel haalbaar is.

Zomer 2020: Onderzoek stadsomwalling

We onderzoeken de mogelijkheden om de oude stadsomwalling rond Herentals zichtbaar en toegankelijk te maken. In juli 2020 voerden archeologen daarom op het terrein manuele boringen uit en gingen experts in allerlei archieven op zoek naar informatie.

Juni 2021: opstart gebiedsprogramma

In het gebied zoeken heel veel thema's naar ruimte: natuur, water, erfgoed, stadsontwikkeling,... De ruimte is echter schaars dus samenwerking met de betrokken partijen om alles op elkaar af te stemmen, is noodzakelijk. De provincie is bijzonder goed geplaatst om die bovenlokale en neutrale rol als coördinator te vervullen. We nemen daarom het PRUP op in het gebiedsproject Vallei van de Kleine Nete in kleinstedelijk gebied Herentals.

Einde 2021: gebied krijgt naam Bruggenbeemd

Het gebied, dat naamloos was, werd omgedoopt tot 'Bruggenbeemd'. Logisch dus dat ook de naam van het PRUP wijzigt. Bij de start heette het PRUP Strategisch gebied Olympiadelaan. Vanaf nu spreken we over het PRUP Bruggenbeemd Herentals.

Voorjaar 2022: publieke raadpleging

Tijdens de publieke raadpleging van vrijdag 11 februari tot en met maandag 11 april 2022 kon iedereen zijn of haar mening geven over de startnota. Dat is het eerste officiële document voor de opmaak van het PRUP waarin staat wat we met het PRUP willen bereiken. De eerste versie van de procesnota, met informatie over hoe we het PRUP willen opmaken, was toen ook beschikbaar. Op de infomarkt van dinsdag 22 februari 2022 toonden we op posters een samenvatting van de start- en procesnota, en kon je vragen stellen aan de projectmedewerkers.