Daarom startte de OVAM met 10 partners bestaande uit overheden, private partners en onderzoeksinstellingen in het najaar van 2024 het Europese LIFE-project PFASTER. Dit staat voor PFAS systemic regional approach to Assess Spatial distribution, Transfer, Exposure and Remediation of widespread pollution. Het project loopt 5 jaar, tot najaar 2029.
Samen slaan we de handen in elkaar om de PFAS-verontreiniging in en rond de site van de voormalige papierfabriek in Willebroek aan te pakken en de omgeving te beschermen.

Doel van het project

Het doel is een gebiedsgerichte visie en een geïntegreerde aanpak van de PFAS-verontreiniging uitwerken voor de site van Willebroek en Broek de Naeyer. 
De samenstelling, verspreiding, transfer en risico's van de verontreiniging worden onderzocht. Daarnaast test men 3 innovatieve saneringstechnieken en 5 natuurgerichte oplossingen uit. In de papierindustrie gebruikt men specifieke stoffen uit de grote familie van 6000 PFAS. Hierdoor kan men een specifieke ‘vingerafdruk’ van PFAS in de papierindustrie maken en het gedrag en toxiciteit ervan in het leefmilieu vaststellen. De verzamelde gegevens komen in een online dataplatform, de PFAS-verkenner Willebroek.

Onderzoek en innovatieve saneringstechnieken

Het onderzoek richt zich op de samenstelling en ruimtelijke verspreiding van PFAS, blootstellingsroutes en mogelijke risico’s. Hoe worden PFAS opgenomen in planten, gewassen en organismen en in welke mate verspreiden en stapelen deze stoffen zich op in de voedselketen of een ecosysteem? Op dit soort vragen tracht men onderbouwde antwoorden te vinden.

Welke technieken worden getest/onderzocht?

• enkele concrete natuurgebaseerde saneringstechnieken voor zowel bodem, grondwater, sediment als oppervlaktewater
  Hierbij kijkt men in ons provinciaal domein Broek de Naeyer naar specifieke opruimers in de natuur, zoals schimmels, bacteriën en andere micro-organismen, en hun mogelijkheden om de PFAS af te breken.
• de mogelijkheden om de verontreiniging te verwijderen met waterplanten, riet en wilgen
  In landbouwgebied gaat men aan de slag met teelten, maar ook met schimmels.
• de ontwikkeling van speciale filters voor sterk verontreinigde grond- en oppervlaktewateren
• de toepasbaarheid van in situ spoeling
  Dit wordt gecombineerd met het gebruik van schimmels om het bodemspoelwater te reinigen.
• een combinatie van membraanfiltratie en plasmadestructie voor sanering van het meest verontreinigde grondwater in de bronzone

Door deze saneringstechnieken te testen proberen we een properder leefmilieu te creëren, ook voor de otters aanwezig in dit gebied.

Van pilootproject in Willebroek tot voorbeeld voor anderen

De opgedane kennis en ervaring worden gebundeld in een gebiedsvisie voor de sanering van het volledige gebied. Dit project vormt dan ook een belangrijke stap in de strijd tegen PFAS-verontreiniging in Vlaanderen en dient als voorbeeld voor andere vervuilde gebieden.

Provincie Antwerpen

Als eigenaar van domein Broek De Naeyer volgen we de onderzoeken ter plaatse en de geteste saneringstechnieken nauw op.
Dankzij dit project hopen we de vervuiling in ons domein te verminderen zodat de aanwezige dieren, zoals otter, bever en vele watervogels een properdere leefomgeving krijgen met hogere overlevingskansen.

Meer informatie vind je op de website van het project:
LIFE PFASTER

Disclaimer: Medegefinancierd door de Europese Unie. Opvattingen en meningen zijn echter uitsluitend die van de auteur(s) en weerspiegelen niet noodzakelijk die van de Europese Unie of CINEA. Noch de Europese Unie, noch de subsidie verlenende instantie kan hiervoor verantwoordelijk worden gehouden.