Waarom investeren in landbouw?
Landbouw is veel meer dan alleen voedselproductie. Het is een bron van lokale welvaart, een essentiële schakel in onze open ruimte, een leverancier van ecosysteemdiensten en een verbindende factor tussen platteland en stad. In dit artikel ontdek je vijf redenen waarom het landbouwkompas onmisbaar is voor een duurzame landbouwontwikkeling.
© Plattelandstv
Onze landbouw staat onder druk. Tegelijk beseft iedereen dat we niet zonder kunnen.
Het agrarisch gebied toekomstgericht benutten, versterken en (her)ontwikkelen, met oog voor alle betrokkenen, is geen eenvoudige opgave. Welke uitdagingen en kansen komen daarbij kijken? Hoe geven we landbouw alle ruimte die ze verdient? En hoe ondersteunt het landbouwkompas daarbij?
Vijf inzichten die je helpen om de koe bij de horens te vatten:
1. Landbouw zorgt voor lokale welvaart
Landbouwbedrijven zijn geen eilanden, maar vormen de kern van een heel ecosysteem. Ze nemen voeders en meststoffen af. Ze verkopen hun producten op veilingen en aan verwerkende bedrijven. Ze ontwikkelen samen met universiteiten en onderzoeksinstellingen nieuwe technieken en teelten. Aan landbouwbedrijven is dus een economische keten verbonden die zorgt voor lokale tewerkstelling en welvaart. Voldoende landbouwbedrijven behouden, is nodig om deze waardeketen te laten voortbestaan.
In het landbouwkompas kan je zien hoeveel actieve landbouwbedrijven er in jouw gemeente zijn en waar ze liggen. Zo kan je een inschatting maken van het agrarisch potentieel.
2. Voedselproductie in harmonie met de omgeving
Het aantal locaties waar je nog een landbouwbedrijf kan uitbouwen, is erg beperkt in Vlaanderen. Want er zijn veel factoren om rekening mee te houden, zoals de afstand tot bebouwing, de emissies of de impact op natuurgebieden. Een toekomstgerichte landbouw produceert voedsel met zo weinig mogelijk invloed op omgeving en klimaat. De locatie bepaalt dus welke vorm van landbouw zich toekomstgericht kan ontwikkelen. Goede landbouwlocaties vrijwaren voor lokale voedselproductie, is essentieel als we niet afhankelijk willen worden van geïmporteerd voedsel.
In het landbouwkompas kan je nakijken waar landbouwbedrijven liggen ten opzichte van natuur-, woon- en overstromingsgevoelige gebieden, en welke stikstofemissie is toegestaan op een bepaalde locatie.
3. Hoeves behouden voor jonge boeren in plaats van bijkomende bebouwing
Steeds meer boerderijen verdwijnen om plaats te maken voor woonhuizen. Daardoor stijgt de grondprijs en vinden jonge boeren geen betaalbare plek meer in agrarisch gebied. Noodzakelijke vergunningen krijgen, loopt ook niet altijd van een leien dakje. Zo komt de landbouw in haar eigen gebied steeds meer onder druk te staan. Startende boeren hebben vaak niet het nodige kapitaal om een boerderij te kopen. En actieve landbouwers ondervinden problemen om hun bedrijf uit te breiden. Oude infrastructuur wordt vaak zonevreemd omgevormd en landbouwers kiezen uit financiële overwegingen voor nieuwe infrastructuur. Dit zorgt voor een spiraal van bijkomende bebouwing in het agrarisch gebied. Bestaande landbouwinfrastructuur en hoeves behouden en reserveren voor boeren, is daarom cruciaal.
In het landbouwkompas kan je nagaan of op een bepaalde locatie een landbouwbedrijf actief (geweest) is. Zo kan je de landbouwinfrastructuur in je gemeente in kaart brengen en kunnen geschikte hoeves behouden blijven voor nieuwe generaties boeren.
4. Een robuuste open ruimte in plaats van versnippering
Landbouw maakt deel uit van de open ruimte die we moeten koesteren en beschermen voor de toekomst. Ongeveer 40% van de oppervlakte van de provincie Antwerpen is landbouwgebied en dus beeldbepalend voor het landschap en de open ruimte. Tegelijk levert agrarisch gebied ons heel wat ecosysteemdiensten. Dat zijn diensten die de natuur je levert als je er slim gebruik van maakt, zoals voedselproductie, waterinfiltratie en koolstofopslag. Landbouw heeft een aaneengesloten gebied nodig om voedsel te kunnen produceren met zo weinig mogelijk impact op de omgeving. Om de landbouwproductie duurzaam te houden, moeten we dus versnippering van het landschap tegengaan en moet het agrarisch gebied robuust en samenhangend blijven.
Het landbouwkompas geeft inzicht in ruilverkavelingsgebieden en de nabijheid van andere landbouwbedrijven. Ruilverkavelingen zijn maatschappelijke investeringen om te komen tot een productieve landbouwstructuur. Nazorg om deze gebieden in landbouwgebruik te houden, is nodig om deze investeringen te laten renderen op langere termijn en voldoende open ruimte te vrijwaren.
5. Burgers verbinden met landbouw
Steeds meer landbouwers zetten in op beleving en educatie om burgers weer te verbinden met de moderne landbouw. Door activiteiten zoals landbouweducatie, korteketenlandbouw en recreatie ontstaat een nieuw verdienmodel voor boeren en wordt de band met de gemeenschap versterkt. Goed voor iedereen!
In het landbouwkompas kan je nuttige informatie opzoeken zoals afstand tot dorpskernen, scholen, zorginstellingen of recreatieve voorzieningen. Deze factoren kunnen bijdragen aan het succes van verbredingsactiviteiten, waardoor landbouw en samenleving dichter bij elkaar komen.
De landbouw in jouw gemeente een duurzaam duwtje in de rug geven?