Zes sleutels tot levensloopbestendig wonen
De bevolking vergrijst en dat plaatst lokale besturen voor grote uitdagingen op het vlak van woonbeleid. Hoe creëren we levensloopbestendige woonomgevingen? We zochten het uit in een nieuw Gewoontebrekertraject.
We willen allemaal zo lang mogelijk zelfstandig en kwaliteitsvol wonen. Dat is maar mogelijk als we aangepaste woningen én woonomgevingen creëren, die tegemoetkomen aan de wensen en noden van bewoners in elke levensfase. Maar hoe begin je daaraan?
Een levensloopbestendige woonomgeving houdt rekening met zes sleutelprincipes.
Wonen in de tijd is ...
… wonen in verschillende levensfases
Levensloopbestendig wonen is wonen voor iedereen. Dit betekent dat je woonvormen voorziet die geschikt zijn voor alle inwoners, ongeacht leeftijd of levensfase. Aangepast wonen op latere leeftijd is belangrijk om zelfredzaam, zelfstandig en mobiel te blijven. Door in je gemeente een diversiteit aan woonvormen aan te bieden, draag je niet alleen bij aan het welzijn van je inwoners, maar ook aan een inclusieve omgeving.
... wonen in de nabijheid
Nabije en goed bereikbare voorzieningen zijn essentieel voor de leefkwaliteit van een plek. In een ideaal scenario wonen ouderen in een straal van 500 meter van dagelijkse voorzieningen. Die moeten ze op een comfortabele en veilige manier kunnen bereiken. Voor verdere afstanden moet het openbaar vervoer een volwaardig alternatief bieden met goed ingerichte bushaltes.
... wonen in een gemeenschap
Het gemeenschapsgevoel versterken is cruciaal voor levensloopbestendig wonen. Dit kan door laagdrempelige ontmoetingsplekken te voorzien in de publieke ruimte, zoals centrale pleinen en bankjes in de buurt. Ook in de nabije woonomgeving of in het eigen woonproject moet je kansen creëren voor toevallige en informele ontmoetingen. Denk aan de aanleg van een gemeenschappelijke tuin. Zo versterk je de sociale cohesie en ga je vereenzaming tegen.
... wonen met een actieve levensstijl
Een woonomgeving die beweging stimuleert, draagt bij aan een gezonde levensstijl. Ontwerp fietsvriendelijke straten, autoluwe woonomgevingen en groene doorsteken die uitnodigen tot veilig wandelen en fietsen. Buiten bewegen bevordert bovendien de sociale interactie in de buurt.
... wonen en tot rust komen
Wanneer we ouder worden, geraken we sneller geprikkeld door onze omgeving. Naast ruimte voor ontmoeting en beweging moeten er dus ook voldoende plekken zijn waar mensen tot rust komen. Parken, groene hoekjes, plekken om te verpozen langs wandelroutes ... de mogelijkheden zijn legio.
... wonen met eigenheid
Bewoners moeten zich ook ‘hun plekje’ eigen kunnen maken. Nieuwe woonprojecten moeten daarop inspelen en mogelijkheden voor toe-eigening voorzien. Dit zorgt voor een gevoel van verbondenheid en trots. Een doordachte overgang van de private naar de publieke ruimte versterkt het gevoel van veiligheid.
Door rekening te houden met deze zes sleutels maak je jouw woonbeleid toekomstgericht. En dat is meer dan ooit een gedeelde verantwoordelijkheid. Over verschillende beleidsdomeinen heen samen naar antwoorden zoeken, dat is misschien wel de ultieme sleutel tot succes.
Duik in het Gewoontebrekertraject ‘Wonen in de tijd’ en download onze inspiratiegids met goede voorbeelden, de methodiek om tot een aangepaste woonomgeving te komen en het toetskader voor aangepaste woningen.