Naar een vallei in topvorm

Jef Cox vult aan: “Klimaatuitdagingen stoppen uiteraard niet aan de grenzen van het Sigmagebied. De gebiedscoalitie ging het engagement aan om niet alleen de smalle vallei, maar ook de waterlopen, sponslandschappen en het verstedelijkt gebied klimaatveilig in te richten. Een totaalaanpak over de volledige lengte van de vallei, dus. Op die manier maakt de Grote Netevallei een echte kwantumsprong naar een veerkrachtige, klimaatrobuuste vallei.”  

Samen spring je verder dan alleen 

Het Sigmaplan mag dan de motor zijn van de gebiedsontwikkeling in de vallei, dat wil niet zeggen dat kleinere projecten van weinig tel zijn. Integendeel. De kracht van gebiedswerking zit ‘m in de synergie. Jef Cox: “Vandaag zijn al veel partners actief in het gebied: Regionale Landschappen, de Bosgroepen, Kempens Landschap, Natuurpunt, gemeenten… We kijken naar hun raakvlakken en zoeken naar win-wins. Zo krijgen we de neuzen in dezelfde richting en zetten we stappen naar een veerkrachtige, klimaatrobuuste vallei met meer ruimte voor water, natuur én beleving.”

Natuur als bondgenoot

Een mooi voorbeeld daarvan is het Zammelsbroek in Geel en Laakdal, een 200 hectare groot moerasgebied vlak bij de monding van de Grote Laak in de Grote Nete. Martine Verhelst: “In de jaren ’70 en ’80 werd de Grote Nete uitgediept en ingedijkt om water zo snel mogelijk af te voeren. Vandaag beseffen we dat het anders moet. Door de rivier uit haar strakke keurslijf van dijken te bevrijden en net zoals vroeger de ruimte te geven om horizontaal uit te breiden, vergroten we het waterbufferend vermogen van de vallei en verkleinen we de kans op overstromingen op ongewenste plaatsen en verdroging. Het Zammelsbroek zal evolueren naar een mix van moeras, open water, brede rietkragen, dottergraslanden en bloemrijke hooilanden. Dat zal een boost geven aan de lokale fauna en flora, en dus ook aan de biodiversiteit. Een mooi voorbeeld van hoe we de natuur inzetten als bondgenoot in de strijd tegen de klimaatverandering.” 

Inzetten op beleving

Het gebiedsprogramma doet meer dan de natuur herstellen. “We hebben ook oog voor de recreatieve mogelijkheden, zodat we straks allemaal nog meer van al dat moois kunnen genieten”, legt Martine Verhelst uit. Dankzij de impuls van het Agentschap voor Natuur en Bos kan je straks in het Zammelsbroek over nieuwe wandel- en knuppelpaden struinen en genieten van een adembenemend uitzicht over het landschap vanop een uitkijktoren op de grens Laakdal-Geel. “Ook op grotere schaal grijpen we kansen om de vallei beter te ontsluiten voor wandelaars en fietsers, onder meer door nieuwe onthaalpoorten uit te bouwen. Met partners waaronder Regionale Landschappen, Toerisme Provincie Antwerpen, Stichting Kempens Landschap en Natuurpunt werken we aan een valleiroute van bron tot monding. Zo’n route zet alle erfgoedparels en mooie plekjes in de kijker.” Een opvallende marketing- en communicatiecampagne brengt de magie van de Grote Nete onder de aandacht van het grote publiek, zowel online als offline, met onder meer een eigen website, affiches en posts op sociale media. 

‘Voor en na’ ontdekken

Stap voor stap pakt de gebiedscoalitie het valleigebied aan. Er is nog heel wat werk voor de boeg. Maar dat hoeft je niet te beletten om er ondertussen van te genieten. “Tijdens de werken willen we mensen informeren en hen uitnodigen om met eigen ogen te ontdekken hoe de vallei van de toekomst vorm krijgt. Zo kan je vanaf september op een tijdelijke infocontainer op de rechteroever in Zammel het landschap in verandering volgen. Je ontdekt er alles over de werken en kan met een gids op stap. Wie het allemaal liever op afstand volgt, verwijs ik graag naar www.grotenete.be. Hier komen alle projecten digitaal en interactief tot leven. Ook een echte must-see”, lacht Martine.