"De bouwshift betaalbaar houden voor lokale besturen is een interessante puzzel."

Sinds 1 februari is Sigrid Heirman diensthoofd Ruimtelijke Planning en samen met haar team stippelt ze de ruimtelijke visie voor de provincie uit. Waar richt ze haar pijlen op?   

 

Sigrid, vertel eens iets over jezelf. Wie ben je?

“Ik ben geboren en getogen in Antwerpen, en mama van drie. Ik ben architect en doctor in de stedenbouw. Aan de Universiteit Antwerpen heb ik jarenlang onderzoek gedaan naar ruimtelijke planning in de Caraïben en vooral in Suriname. Ik deed ervaring op als diensthoofd woonadvies bij stad Antwerpen en was kabinetsadviseur stadsontwikkeling en ruimtelijke ordening op het Kabinet De Ridder. Heel boeiend, maar ik miste het aansturen van een team.” 

 

Als diensthoofd Ruimtelijke Planning stuur je een team van vijftien specialisten aan. Wat doen jullie precies? 

“We zetten onze ruimtelijke visie uit door Provinciaal Beleidsplan Ruimte Antwerpen te maken. Verder maken we ruimtelijke uitvoeringsplannen op en doen we ruimtelijk onderzoek, bijvoorbeeld rond energielandschappen. Daarnaast adviseren en ondersteunen we lokale overheden op het gebied van ruimtelijke planningsprocessen en projecten in hun gemeente.” 

 

Wat zijn je belangrijkste taken? 

“In de eerste plaats zet ik alles op alles zodat mijn team optimaal kan functioneren. Daarnaast zorg ik ervoor dat wat de administratie doet, afgestemd is met de politiek. Een nauwe afstemming met andere diensten van de provincie en onze werking inbedden in het grotere Vlaamse verhaal, daar hecht ik ook veel belang aan.” 

 

Dat klinkt als een zeer drukke agenda… 

“Dat is zo. Bovendien wil ik tijd vinden om dossiers en beleid goed te bestuderen. Tegelijk probeer ik lokaal de vinger aan de pols te houden en wil ik zoveel mogelijk ter plaatse gaan. Voeling houden met de praktijk en met twee voeten desnoods in de modder op het terrein staan: ik wil altijd weten waarover ik spreek.” (lacht)

 

Wat is volgens jou de grootste ruimtelijke uitdaging waar we in de provincie voor staan? 

“Een evenwicht vinden tussen bebouwing en open ruimte. Als ruimtelijk planner lig ik wakker van het verdwijnen van de open ruimte, betaalbare en kwalitatieve woningen voor iedereen en de druk op de natuur. Hoe gaan we tegen 2040 geen bijkomend ruimtebeslag doen? Dat is de vraag. Maar ook: hoe maken we de weg ernaartoe beheersbaar en houden we de bouwshift betaalbaar voor lokale besturen? We hebben open ruimte nodig voor natuur, water, voedselproductie, veeteelt en energieopwekking. Maar dat betekent dat alle andere functies in de reeds bebouwde ruimte moeten plaatsvinden. Dat is een interessante puzzel en goede keuzes maken is noodzakelijk. We moeten de open ruimte bewaren en de al bebouwde ruimte zo efficiënt mogelijk inrichten. Er zijn veel plaatsen die niet efficiënt ontwikkeld of gebouwd zijn. We kunnen bijvoorbeeld functies stapelen om de ruimte intensiever te gebruiken.”

 

Meer doen met minder ruimte: in hoeverre zijn lokale besturen mee met deze uitdaging? 

“Vandaag zijn lokale besturen zich heel bewust van deze kwestie. Ze beseffen dat de tijd van zomaar ontwikkelen voorbij is. Kiezen tussen bepaalde functies, dynamieken en locaties is een enorm moeilijke opdracht en ik besef dat lokale besturen niet altijd voldoende uitgerust zijn om met deze complexe materie om te gaan die vaak ook de gemeentegrenzen overschrijdt. De provincie kan dan een neutrale partner zijn om iedereen rond de tafel te brengen en samen naar de best mogelijke uitkomst te zoeken. Ik zie het als een kans voor ons als provincie om op deze manier samen te werken.” 

 

Wat wil je graag met en voor lokale besturen bereiken? 

“Ik wil dat we echt een partner zijn die lokale besturen actief ondersteunt om ruimtelijke uitdagingen samen aan te pakken. Het zou mooi zijn moesten we als een aantrekkelijk en sterk bestuursniveau gezien worden dat de brug slaat tussen Vlaanderen en de lokale besturen. Een plek waar de deur altijd openstaat voor concrete vragen en projecten.” 

 

Als je één advies zou mogen geven aan lokale besturen rond ruimtelijke ordening, wat zou dat dan zijn? 

“Hoewel het soms moeilijk is om nee te zeggen tegen concrete en acute ontwikkelingsvragen, is het belangrijk om elke keer na te gaan wat de best mogelijke ontwikkeling op een bepaalde plek is. Op die manier creëer je kansen en economische groei in je gemeente. Het gaat echt om het afwegen van alle belangen.” 

 

Wat is er volgens jou nodig om die ruimtelijke uitdagingen te realiseren? 

“Ik ben voorstander van onderhandelingsplanning. We kunnen veel meer bereiken door met elkaar te onderhandelen in plaats van het ene plan op het andere te stapelen. Dat iedereen apart probeert zaken te realiseren, daar moeten we echt vanaf. Planningsprocessen van onderuit en op basis van doorgedreven samenwerking en onderhandeling met betrokken partners, daar geloof ik in.”

 

Tot slot, heb je een interessante lees- of podcasttip over het thema ruimte?

“Het boek ‘Zachte stad, densiteit, diversiteit en nabijheid in het leven van alledag’ van David Sim kan ik warm aanbevelen. Het bevat een pleidooi voor een stad op menselijke schaal waar comfort, veiligheid en nabijheid centraal staan en geeft weer hoe we diverse activiteiten, functies en lagen met elkaar kunnen verweven om tot een betere levenskwaliteit te komen. Superboeiend!”

Meer weten?

Ontdek de webpagina's van ruimtelijke planning.