Woonscan

Vergrijzing, duurzaamheid, armoede, energie, welzijn …: wonen heeft belangrijke raakvlakken met andere beleidsdomeinen en is nauw verbonden met de grote uitdagingen van onze tijd. Ook al verschilt de situatie van gemeente tot gemeente, bepaalde tendensen tekenen zich in onze provincie duidelijk af. We overlopen de belangrijkste:

1. Betaalbaarheid van wonen

Wonen wordt steeds duurder. De prijs-inkomensratio voor woonhuizen steeg tussen 2010 en 2020 van 9,8 naar 10,6. Dit betekent dat je in 2020 10,6 mediane jaarinkomens nodig had om een mediane woning te kunnen kopen. Ook op de private huurmarkt -vooral voor appartementen- gingen de prijzen de hoogte in. De grootste prijsstijging in de totale woonlasten situeert zich voornamelijk op vlak van energie- en renovatiekosten. De stijgende rente en inflatie spelen ook een rol. Daarnaast blijft de situatie op de sociale huurmarkt zeer nijpend: er staan in onze provincie 61.427 kandidaat-huurders op de wachtlijst voor een sociale woning en de gemiddelde wachttijd bedraagt 3,5 jaar. De 1376 geplande sociale huurwoningen tegen 2025 lijken een druppel op een hete plaat.

2. Demografische veranderingen

Het aantal inwoners in onze provincie klimt naar ruim 2 miljoen in 2040. Deze stijging zal voornamelijk plaatsvinden in de vorm van kleine huishoudens. De grootste groei situeert zich in de leeftijdscategorieën 65-79 en 80+. We hebben dus meer woningen nodig voor kleine, vaker hulpbehoevende huishoudens. Het aantal bedden in woonzorgcentra voor 100 mensen van 80 jaar of ouder daalde tussen 2005 en 2022 van 24 naar 20. Het aantal assistentiewoningen is de voorbije jaren dan wel gestegen maar houdt geen gelijke tred met de stijging van het aantal ouderen. Het aantal uren gezinszorg per inwoner van 80+ jaar daalde van 25 naar 20 in de periode 2009-2021. De demografische shift stelt dus heel wat eisen aan onze woningmarkt.

3. Impact van klimaatverandering

Ook de klimaatverandering brengt nieuwe uitdagingen mee. Een toename van het aantal droge dagen en hittegolven zal leiden tot grotere hittestress, vooral in stedelijke gebieden. Daarnaast moeten we rekening houden met perioden van intense neerslag. Vooral in overstromingsgevoelige gebieden is een aangepaste waterhuishouding nodig. Verharding weghalen, is daarbij cruciaal. Vandaag is 41,2% van het ruimtebeslag voor huizen en tuinen in onze provincie verhard. Ook verduurzaming van het gebouwenpark is essentieel. De helft van de woningen en appartementen in onze provincie heeft nog een EPC label D of lager. En ongeveer 89,5% van de energie die huishoudens gebruiken voor hun verwarming, kwam in 2021 nog uit fossiele bronnen.

Bijkomende vragen? 

Onze collega's staan klaar om je verder te helpen. Contacteer Clemens de Olde op clemens.deolde@provincieantwerpen.be of 03 240 64 06.