Hoogmolenbrug over Albertkanaal krijgt ecostrook

publish date
28.01.2022

De nagelnieuwe Hoogmolenbrug, die op zondag 16 januari over het Albertkanaal werd geschoven, krijgt binnenkort een ecostrook. Naast fietsers en autoverkeer, kunnen ook dieren dan het kanaal oversteken tussen Schoten en Wijnegem. De ecostrook maakt mee deel uit van Groen Kruis, het provinciale gebiedsprogramma dat in het noordoosten van Antwerpen groene verbindingen creëert voor mens en dier. Met het park van Schoten aan de noordzijde en Bremweide en Ertbrugge aan de zuidzijde, vormt de Hoogmolenbrug de basis voor een verbinding tussen drie belangrijke groengebieden in de regio.

Ontwerpschets die een impressie geeft van het landschap rond de nieuwe Hoogmolenbrug. Vooraan de oever van Schoten, met een begroeiing van gras en bomen tussen enkele waterpartijen. Op een fietspad rijden drie fietsers. Konijnen dartelen rond, een roofvogel is zichtbaar in de lucht. In de verte gaat de Hoogmolenbrug over het Albertkanaal.
Gebiedsprogramma Groen Kruis realiseert met de ecologische inrichting van de Hoogmolenbrug en omgeving een belangrijke schakel in de groenverbindingen ten noordoosten van Antwerpen. De nieuwe brug over het Albertkanaal krijgt een ecostrook en op beide oevers komt ruimte voor groen en water. Deze impressie toont hoe het landschap er binnen enkele jaren mogelijk kan uitzien

De ecostrook komt naast de rijbaan en is over de hele lengte zo’n 2,65m breed. Een barrière van houten lamellen op betonblokken houdt dieren weg van het verkeer en schermt het licht van auto’s af. Tussen twee lamellen is telkens een opening van 15cm, waardoor fietsers die aan de overzijde fietsen een doorkijk op het kanaal houden.

Op de ecostrook zullen gras en struiken groeien, en nabij de bruggenhoofden zelfs bomen. Op verschillende plaatsen op de ecostrook komen groepen keien waar klein wild kan schuilen. Op beide oevers komt rond de bruggenhoofden meer groen en water. Aan de zuidzijde, de kant van Wijnegem en Deurne, is een netwerk van poelen en houtwallen aangelegd. In het noorden, aan de kant van Schoten, wordt de Braambeek breder gemaakt en gaan we over van natte natuur naar stroken droog bos.  Onder de op- en afritten naar de brug, ten slotte, komen faunatunnels.

De verwachting is dat ook grote dieren zoals reeën en dassen van de brug gebruik kunnen maken. De ree, die in de onmiddellijke omgeving voorkomt, kan op haar tocht gezelschap krijgen van kleinere dieren als boommarters, eekhoorns, egels en amfibieën. Vleermuizen krijgen aan het noordelijke bruggenhoofd zelfs een eigen overwinteringsplek. De verlichting van de omgeving wordt zo vleermuisvriendelijk mogelijk. Zelfs planten – waarvan de zaden meereizen met dieren – en heel wat insectensoorten profiteren mee van de doorgang over het kanaal. 

Een luchtfoto van de net geplaatste Hoogmolenbrug over het Albertkanaal. Onderaan de oever van Schoten, bovenaan de oever van Wijnegem. Het wegdek en de onmiddellijke omgeving van de brug zijn nog onafgewerkt.
De ‘ruwbouw’ van de Hoogmolenbrug verbindt sinds 17 januari Schoten en Wijnegem. Via een nog aan te leggen ecostrook op de brug kunnen binnenkort naast fietsers en automobilisten ook dieren hier het Albertkanaal oversteken.

Geschikte plek

De nieuwe Hoogmolenbrug wordt een veilige verbinding voor mens en dier. Zo zal de brug voor minder vrachtverkeer in het centrum van Schoten zorgen. Fietsers krijgen een tweerichtingsfietspad van vier meter breed, afgescheiden van de rijweg. Dankzij de ecopassage kunnen ook dieren het Albertkanaal veilig oversteken.

In 2016 gaf de studie ‘De Groene Recreatieve Corridor’ al aan dat er ter hoogte van het bouwmaterialenbedrijf Van Pelt een geschikte plek was voor een ecologische verbinding over het Albertkanaal. De Vlaamse Waterweg heeft van de 10,4 miljoen euro die ze in de nieuwe Hoogmolenbrug investeert, een deel voorbehouden voor aanleg van de ecostrook. Die is uniek omdat ze de drukst bevaren waterweg van ons land overspant..

Bij het bepalen van de locatie van een brug spelen een heleboel factoren mee. Binnen het gebiedsprogramma Groen Kruis zijn de provincie en de partners alleszins opgetogen dat het idee om de brug in te schakelen als ecocorridor door De Vlaamse Waterweg mee in overweging is genomen. In het gezamenlijk doel om een uitgebreid groen netwerk ten noordoosten van Antwerpen te creëren, is de ecostrook van de Hoogmolenbrug een belangrijke schakel.

Fietsers mee in het verhaal

De Vlaamse Waterweg staat in voor de verdere afwerking van de brug, inclusief ecostrook. Volgens De Vlaamse Waterweg zal de brug zelf wellicht al in juni openen voor fietsers en automobilisten. De aanleg van de ecozone is voorzien voor eind oktober 2022. De aanplantingen op de ecostrook en aan de bruggenhoofden zullen bij gunstige weersomstandigheden gebeuren in de winterperiode 2022-2023.

Met haar ecostrook legt de nieuwe Hoogmolenbrug de basis voor een belangrijke verbinding tussen het park van Schoten, Bremweide en Ertbrugge. Tussen de groenzone aan de zuidkant van de Hoogmolenbrug en groengebied Bremweide ligt momenteel nog een belangrijke hindernis voor dieren: de Merksemsebaan/Bisschoppenhoflaan.

Groen Kruis bekijkt al volop hoe we een ecologische doorsteek van de Merksemsebaan kunnen realiseren. In dit onderzoek zit trouwens ook een luik voor fietsers. We bestuderen daarbij verschillende alternatieven om fietsers op een veilige manier vanaf de Hoogmolenbrug rechstreeks te laten aansluiten op het fietsnetwerk ten zuiden van de Merksemsebaan.

Groen Kruis kijkt tot in Ertbrugge

Ook de volgende horde, de Deurnesteenweg die Bremweide scheidt van Ertbrugge, zijn we met gebiedsprogramma Groen Kruis al aan het bestuderen. Als we samen met alle partners van Groen Kruis deze belangrijke as over het Albertkanaal tot in Ertbrugge kunnen realiseren, dan is dat een heel mooi project dat we binnen het gebiedsprogramma mogen afvinken.

Dwarsdoorsnede ontwerpschets van de Hoogboombrug. Links de fubbele fietsstrook, centraal de rijweg voor autoverkeer, rechts de ecostrook met gras en begroeiing.
Het wegdek van de Hoogmolenbrug heeft plaats voor een tweerichtings-fietspad, autoverkeer en voor een ecostrook

Groen Kruis is een gebiedsprogramma onder coördinatie van de Provincie Antwerpen in samenwerking met Regionaal Landschap de Voorkempen, Agentschap Natuur en Bos, Departement Omgeving, de districten Ekeren, Merksem en Deurne en de gemeenten Schoten, Wijnegem en Wommelgem.