Dit project kwam tot stand met steun van Interreg 2 Zeeën Triple C.

Met dank aan het European Regional Development Fund.

Voortschrijdend inzicht

Door de opkomst van intensieve landbouw in de jaren ’60 en het gebruik van steeds grotere landbouwmachines, groeide de nood aan recht afgelijnde landbouwpercelen. Ook waterlopen zoals de Kleine Aa werden rechtgetrokken.

Een rechtgetrokken waterloop voert water sneller af. Hoogteverschillen moeten op kortere afstand overbrugd worden. Dat zorgt voor wateroverlast stroomafwaarts. Bovendien heb je ook geen waterreserve voor wanneer het droger wordt. In het verleden dacht men dat stuwen in de waterloop deze problemen konden verhelpen. Maar stuwen maken vismigratie onmogelijk.

De ingrepen uit het verleden verstoorden de natuurlijke werking van de vallei. Die kan zo geen ecosysteemdiensten meer leveren. Dat maakt haar kwetsbaar voor extremer weer. Periodes van hevige neerslag leiden vaker tot overstromingen. Neerslagtekorten veroorzaken dan weer sneller droogte. Door de klimaatverandering zijn er steeds vaker periodes met extreem weer. Daarom wil de provincie de natuurlijke valleiwerking herstellen. We leggen opnieuw meanders aan en verwijderen de stuwtjes. Dat doen we in overleg met landbouwers en met aandacht voor zachte recreatie, want dat is waar integraal waterbeleid voor staat.

Meander

Een rechtgetrokken beek voert water snel weg, maar maakt de vallei kwetsbaar voor extreme periodes van neerslag en droogte. Om de relatie te herstellen tussen de Kleine Aa en haar vallei, legde de provincie Antwerpen enkele nieuwe meanders aan. Ten noorden van Steenpaal ruilden we daarvoor een stuk grond met een landbouwer waardoor zowel het watersysteem als de landbouwactiviteiten erop vooruit gingen.

Vismigratie

We verwijderden twee stuwen die de vissen hinderden. De ene stuw werd gecompenseerd door de nieuwe meander. Voor de andere stuw legden we enkele vistrapjes aan in de beek. Kleine drempels die vissen wel kunnen passeren.

Waterconservering op landbouwpercelen

In het projectgebied liggen veel landbouwpercelen. We gingen in dialoog met de landbouwers en overtuigden hen om hun waterhuishouding anders aan te pakken. Samen plaatsten we regelbare stuwtjes op perceelsgrachten en vormden klassieke drainages om naar een peilgestuurd systeem. Zo kan de landbouwer zelf bepalen hoe hoog de grondwaterstand van zijn percelen is. Op onze pagina's met droogtemaatregelen lees je hoe dat precies in zijn werk gaat.

In de vallei van de Kleine Aa plaatsten we wel 29 stuwtjes en 50 ha landbouwgrond kreeg een peilgestuurde drainage.

Met steun van Europa

De werken aan de Kleine Aa maken deel uit van Triple C,  een project van Interreg 2 Zeeën. Dat is een Europees samenwerkings-programma tussen Engeland, Frankrijk, Nederland en België (Vlaanderen).

Met het Triple C-project werken de provincie Antwerpen, ZLTO, Waterschap Brabantse Delta en Boerennatuur Vlaanderen opnieuw samen aan een evenwichtig watersysteem.